Psyche en seks
Alle jongeren hebben recht op een gezonde seksuele en identiteitsontwikkeling. Uit onderzoek blijkt dat jongeren met psychische klachten kwetsbaarder zijn voor het ontwikkelen van problemen op seksueel of relationeel gebied. Jonge mensen uit de LHBTIQ-community ( lesbisch, homoseksueel, biseksueel, transgender, intersekse, queer) zijn kwetsbaarder voor het krijgen van mentale problemen en kennen een hoger risico op suïcidaliteit. Toch blijken tijdens de behandeling in de jeugd-ggz thema’s als relaties, seksualiteit en genderidentiteit een taboe om te bespreken.
De praktijk
Uit ons eerdere onderzoek bleek dat vrijwel alle (99.5%) behandelaren relaties, seksualiteit en genderidentiteit belangrijke onderwerpen vinden en het ook als hun taak beschouwen om deze te bespreken. Tegelijk blijkt dat slechts 19.9% dit regelmatig met jongeren bespreekt. Het aantal behandelaren dat genderidentiteit regelmatig bespreekt is slechts 2.3%. Bij jongeren die psychofarmaca gebruiken en een verhoogde kans op seksuele bijwerkingen hebben, bespreekt slechts 20,3% van de behandelaren dit met hen.
SexQ project
Om seks, gender en relaties makkelijker bespreekbaar te maken in de behandeling, is het SexQ project opgezet vanuit Levvel, Amsterdam UMC en het Fonds Wetenschappelijk onderzoek Seksualiteit (FWOS). In dit onderzoeksproject zijn meer dan 50 mensen uitgebreid geïnterviewd: 21 jongeren, 20 behandelaren en 11 experts van onder meer Centrum Seksueel Geweld, Qpido (afdeling van Levvel voor seksueel gezond opgroeien), Pink Marrakech (platform voor Nederlands-Marokkaanse LHBTQI’ers) en Holybe (community voor christelijke LHBTI-jongeren).
Het onderzoeksteam vroeg jongeren naar hun ervaringen met het bespreken van deze onderwerpen tijdens hun behandeling: wat zijn je wensen, wil je dat deze onderwerpen besproken worden? En zo ja op welke manier dan? Jongeren gaven aan dat zij echt willen dat de behandelaar hierover het gesprek start. Met aandacht voor privacy, vertrouwen en ook de optie om te kunnen zeggen dat je er niet over wilt praten.
In de gesprekken met behandelaren werd gevraagd naar hun ervaringen en behoeften om het makkelijker te maken het gesprek te starten. Zij vertelden dit wel te willen, maar niet goed te weten hoe dat aan te pakken. Ze gaven aan dat ze graag een tool op papier wilden met thema’s en helpende zinnen.
SexQ & SexQ M
In het tweede deel van het project zijn samen met de jongeren, behandelaren en een groep experts twee communicatietools ontwikkeld: de SexQ om seksualiteit en genderidentiteit te bespreken en de SexQ M (medicatie) om de seksuele bijwerkingen van medicatie te bespreken.
SexQ helpt professionals om het gesprek over seksualiteit, relaties en genderidentiteit te starten, het geeft niet een volledig gesprek weer. De jongeren hebben de thema’s bedacht en ook de voorbeeldzinnen geformuleerd. De thema’s zijn: pubertijd, lichaamsbeeld, relaties & verliefd zijn, seksuele oriëntatie, genderidentiteit, seksualiteit, media, wensen & grenzen en negatieve ervaringen.
De SexQ M is speciaal ontwikkeld voor professionals die psychofarmaca voorschrijven aan jongeren. Hierbij gaat het over antidepressiva, antipsychotica, stimulantia, benzodiazepines en stemmingsstabilisatoren. SexQ M kan zowel bij start als bij medicatiecontroles worden gebruikt.
Beide tools zijn bedoeld voor professionals die werken met jongeren tussen de 14 en 25 jaar, met een geschat IQ van boven de 85. SexQ en SexQ M helpen bij het aangaan van het gesprek rekening houdend en passend bij cultuur, religie en eventueel trauma.
Download hier de SexQ
Bron: Levell
Sexq-pagina op Linkedin
