Een angststoornis wordt gekenmerkt door overmatige, buitenproportionele angst, die niet in verhouding
staat tot een reële bedreiging of passend is voor de leeftijd. Deze aandoening kan aanzienlijke impact
hebben op het dagelijks leven van kinderen en jongeren. Het is daarom belangrijk om een goed begrip te hebben van de verschillende types angststoornissen, hun symptomen en mogelijke behandelingen.
In de DSM-5, een classificatiesysteem voor psychische stoornissen, worden diverse specifieke
angststoornissen beschreven. Deze omvatten onder andere de volgende:
Separatieangststoornis: Bij de separatieangststoornis staat een niet bij de ontwikkeling passende angst
centraal, namelijk de angst om gescheiden te worden van belangrijke hechtingsfiguren. Kinderen met
deze stoornis ervaren vaak overmatige angst om hun verzorgers te verliezen en hebben moeite om van
hen gescheiden te zijn.
Selectief mutisme: Selectief mutisme wordt gekenmerkt door het onvermogen van een kind om te
spreken in specifieke sociale situaties waarin dit wel verwacht wordt, zoals op school. Het kind kan wel
praten in andere situaties, zoals thuis, maar vertoont in bepaalde contexten consistent zwijggedrag.
Specifieke fobie: Een specifieke fobie is een overdreven angst voor een bepaald object, dier, situatie of
activiteit. Deze angst is disproportioneel en kan leiden tot vermijdingsgedrag. Voorbeelden zijn fobieën
voor spinnen, hoogtes, vliegen, of bloed-injecties-verwondingen.
Sociale angststoornis: Sociale angststoornis, ook wel sociale fobie genoemd, wordt gekenmerkt door
intense angst en vermijding van sociale situaties. Mensen met deze stoornis zijn vaak bang om
beoordeeld of vernederd te worden door anderen. Dit kan leiden tot aanzienlijke beperkingen in het
dagelijks functioneren.
Paniekstoornis: De paniekstoornis wordt gekenmerkt door terugkerende paniekaanvallen, plotselinge
episodes van intense angst die gepaard gaan met lichamelijke symptomen zoals hartkloppingen,
kortademigheid, duizeligheid en een gevoel van onwerkelijkheid. Mensen met een paniekstoornis
ontwikkelen vaak ook anticipatieangst, waarbij ze voortdurend bang zijn voor een nieuwe paniekaanval.
Agorafobie: Agorafobie is de angst om in situaties te zijn waaruit ontsnappen moeilijk zou zijn of waarin
geen hulp beschikbaar is in geval van paniek of andere angstsymptomen. Dit kan leiden tot het
vermijden van drukke plaatsen, open ruimtes, openbaar vervoer of situaties waarin men zich niet
comfortabel voelt.
Gegeneraliseerde angststoornis: Bij de gegeneraliseerde angststoornis ervaren kinderen en jongeren
buitensporige, aanhhoudende zorgen en bezorgdheid, vaak gepaard gaand met veelvuldig piekeren.
Deze zorgen kunnen betrekking hebben op verschillende aspecten van het leven, zoals
schoolprestaties, vriendschappen, gezondheid of wereldgebeurtenissen. Kinderen en adolescenten met
een gegeneraliseerde angststoornis vinden het moeilijk om hun piekergedachten onder controle te
houden en ervaren vaak symptomen zoals rusteloosheid, vermoeidheid, concentratieproblemen,
prikkelbaarheid, spierspanning en slaapproblemen.
De behandeling van angststoornissen bij kinderen en jongeren omvat doorgaans een combinatie van
therapie en, in sommige gevallen, medicatie. Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een veelgebruikte therapievorm waarbij kinderen leren omgaan met hun angst en negatieve gedachten. Exposuretherapie, een vorm van CGT, kan nuttig zijn bij de behandeling van specifieke fobieën en sociale angststoornis. Daarnaast kunnen ontspanningstechnieken en stressmanagementstrategieën helpen bij het verminderen van angstsymptomen.
Het is belangrijk om te benadrukken dat een nauwkeurige diagnose en behandeling van
angststoornissen het beste kan worden gedaan door een gekwalificeerde professional, zoals een
kinderpsycholoog of psychiater. Als ouder is het van belang om de signalen van angst bij uw kind op te
merken en indien nodig hulp te zoeken. Met de juiste ondersteuning en behandeling kunnen kinderen en
jongeren met angststoornissen leren omgaan met hun angsten en hun dagelijks functioneren verbeteren.
