Eetstoornissen

Algemene omschrijving

Eetstoornissen zijn ernstige psychische aandoeningen die worden gekenmerkt door verstoord eetgedrag, negatieve lichaamsbeleving en vaak ook een verstoord lichaamsbeeld. Ze kunnen zowel fysieke als emotionele gevolgen hebben en komen vooral voor bij jonge vrouwen, hoewel mannen en mensen van alle leeftijden ook getroffen kunnen worden. In dit overzicht zullen we specifiek ingaan op de specificatie, omschrijving, prevalentie en behandeling van eetstoornissen.

Eetstoornissen in de DSM : De meest bekende zijn anorexia nervosa, boulimia nervosa en eetbuistoornis en Arfid. Niet in de DSM opgenomen de orthorexia nervosa.

Anorexia nervosa wordt gekenmerkt door een intense angst voor gewichtstoename en een verstoord lichaamsbeeld, wat leidt tot beperkte voedselinname en een aanzienlijk laag lichaamsgewicht.
Boulimia nervosa wordt gekenmerkt door terugkerende episodes van eetbuien, gevolgd door compensatiegedrag zoals braken, overmatig sporten of vasten.
Eetbuistoornis (Binge Eating Disorder ) omvat episodes van eetbuien zonder het daaropvolgende compensatiegedrag.
De vermijdende/restrictieve voedselinnamestoornis (avoidant/restrictive food intake disorder: ARFID - Selectief eetgedrag is een hardnekkig patroon van specifieke voedselvoorkeuren, vanwege smaak, sensorische kenmerken of vanwege slikangst. Restrictief eetgedrag betekent dat zij in principe een normale range van producten eten, maar dat hiervan te weinig wordt ingenomen door bijvoorbeeld gebrek aan interesse of plezier dat aan eten wordt beleefd.
Orthorexia nervosa is een aandoening die zich kenmerkt door een obsessie voor de gezondheid van het voedsel. Kenmerkend voor orthorexia is dat de kwaliteit van het eten gezien wordt als kwaliteit van het leven. Vaak mijdt de persoon bepaalde soorten voedsel. Hierdoor kan de persoon te weinig en onvoldoende gevarieerd eten. In sommige gevallen kan het obsessieve gedrag ook tot problemen in de sociale omgang leiden.

Oorzaken

De oorzaken van eetstoornissen zijn complex en kunnen verschillende factoren omvatten, zoals genetische aanleg, psychologische factoren, culturele invloeden en traumatische ervaringen. Mensen met eetstoornissen hebben vaak een laag zelfbeeld, perfectionisme en moeite met het reguleren van emoties. Ze gebruiken eten (of het gebrek daaraan) als een manier om controle te krijgen over hun leven en hun gevoelens te uiten.

De prevalentie van eetstoornissen varieert, maar ze komen wereldwijd steeds vaker voor. Anorexia nervosa treft ongeveer 0,5-1% van de bevolking, voornamelijk jonge vrouwen. Boulimia nervosa heeft een iets hogere prevalentie, met ongeveer 1-2% van de bevolking die eraan lijdt. Eetbuistoornis komt het meest voor, met een prevalentie van ongeveer 2-3% in de algemene bevolking. Het is echter belangrijk op te merken dat deze cijfers slechts schattingen zijn en dat de werkelijke prevalentie mogelijk hoger ligt vanwege schaamte, stigma en onderdiagnose.

Behandeling

De behandeling van eetstoornissen vereist een multidisciplinaire aanpak, waarbij verschillende professionals betrokken zijn, zoals artsen, psychiaters, psychologen, voedingsdeskundigen en therapeuten. Het doel van de behandeling is om het eetgedrag te normaliseren, de lichamelijke gezondheid te herstellen en de onderliggende psychologische en emotionele problemen aan te pakken.

De behandeling kan bestaan uit verschillende therapieën, waaronder cognitieve gedragstherapie (CGT), die gericht is op het veranderen van negatieve denkpatronen en gedragingen met betrekking tot eten en lichaamsbeeld. Familie-gebaseerde therapie (FBT) kan ook worden gebruikt bij jongeren met eetstoornissen, waarbij de focus ligt op de betrokkenheid van de familie bij het herstelproces.

Daarnaast kan medicatie worden voorgeschreven, zoals antidepressiva of medicijnen die eetlust en gewichtsregulatie beïnvloeden. Het is echter belangrijk op te merken dat medicatie meestal als aanvullende behandeling wordt gebruikt en niet als enige oplossing voor eetstoornissen.

Naast individuele therapie en medicatie kan ook groepstherapie of ondersteuningsgroepen effectief zijn, waarbij mensen met eetstoornissen steun, begrip en ervaringen kunnen delen met anderen in een vergelijkbare situatie.

Herstel en preventie

Het herstelproces van een eetstoornis kan langdurig en uitdagend zijn. Het vereist een toegewijde inzet van de persoon zelf, evenals de steun van hun omgeving. Het is belangrijk om te beseffen dat herstel mogelijk is en dat vroegtijdige interventie de prognose kan verbeteren.

Preventie van eetstoornissen is ook een belangrijk aspect, vooral gericht op het bevorderen van een gezond lichaamsbeeld, het ontwikkelen van positieve eetgewoonten en het verminderen van de druk op uiterlijk en gewicht in de samenleving.

In conclusie zijn eetstoornissen ernstige psychische aandoeningen die worden gekenmerkt door verstoord eetgedrag en negatieve lichaamsbeleving. Ze hebben verschillende specificaties, zoals anorexia nervosa, boulimia nervosa en eetbuistoornis. Eetstoornissen komen wereldwijd steeds vaker voor, voornamelijk bij jonge vrouwen, maar kunnen iedereen treffen. De behandeling omvat een multidisciplinaire aanpak met therapieën, medicatie en ondersteuningsgroepen. Herstel kan langdurig zijn, maar met de juiste ondersteuning is herstel mogelijk. Preventie is ook essentieel om eetstoornissen te voorkomen door een gezond lichaamsbeeld en positieve eetgewoonten te bevorderen.

Bronnen

Lees verder op https://www.ggzstandaarden.nl/zorgstandaarden/eetstoornissen/over-eetstoornissen

WEET - patientenvereniging https://eetstoornissen.nl/

Boeken over eetstoornissen