(Stoornis in het verwerken van non-verbale informatie)
Algemene omschrijving
NLD is een afkorting van Non-verbal Learning Disabilities, waarmee wordt bedoeld een stoornis in het verwerken van non-verbale informatie. Over het begrip NLD is nog veel discussie gaande. Daarbij gaat het niet over de vraag of deze kinderen eigenlijk wel problemen hebben, maar over het feit dat er bij NLD veel problemen genoemd worden die ook bij andere stoornissen voorkomen en geen specifiek samenhangend beeld vormen.
Het begrip NLD is afkomstig van de Canadese neuropsycholoog Byron Rourke die het in 1978 voor het eerst benoemde. Hij stelde een (neuropsychologisch) profiel van sterke en zwakke vaardigheden op waarbij hij een relatie vermoedde met het minder goed functioneren van de rechterhersenhelft.
Kenmerken en diagnose
Bij NLD worden drie probleemgebieden genoemd.
- De motoriek; problemen bij complexe motorische vaardigheden.
- Het schoolse leren; inzichtelijk rekenen en redeneren, begrijpend lezen en leren schrijven.
- sociaal-emotioneel functioneren; druk en impulsief gedrag, angsten en depressies.
NLD is een begrip uit de neuropsychologie. Het is niet, zoals bijvoorbeeld ADHD of dyslexie, opgenomen in de DSM-IV. Er zijn in de neuropsychologie ook nog geen afspraken over criteria voor het vaststellen van NLD. Dat betekent dat elke neuropsycholoog een diagnose NLD op zijn eigen manier invult.
Kenmerken van het kind met NLD kunnen zijn:
- trapsgewijze ontwikkeling
- een onhandige, houterige grove motoriek
- veel ‘gekke’ ongelukjes
- problemen met de fijne motoriek (pengreep, hanteren van mes en vork enzovoort)
- slechte oog-hand-coördinatie
- een spraakontwikkeling die vrij laat op gang komt (eenmaal op gang gekomen is de spraak goed; wel kunnen er uitspraakproblemen zijn, en eigenaardigheden zoals bijvoorbeeld echoën, herhalingen en een monotone spraak)
- problemen met inzichtelijk rekenen (mechanisch rekenen wordt wél aangeleerd)
- traagheid, onzekerheid in het werk
- moeite met het aanleren van routines (beheerst het kind ze eenmaal, dan zit het er ook goed tot extreem goed in)
- passief gedrag
- weinig sociale vaardigheden
- angst voor ongewone sociale situaties
- onverklaarbare uitingen van woede en angst
- moeite met herkennen van niet-verbale signalen (gebaren, gelaatsuitdrukkingen)
- problemen met overzicht, bijvoorbeeld in de gymzaal en het zwembad
- snel verdwalen
- gevaarlijk gedrag in het verkeer
Jongeren en volwassenen met NLD hebben méér dan gemiddeld te kampen met psychiatrische stoornissen zoals angststoornissen en depressies.
Aanpak en therapie
Een onderzoek naar de problemen van een kind met NLD-kenmerken moet zich onder andere toespitsen op:
- de ontwikkelingsgeschiedenis van het kind
- de schoolprestaties
- de (neuro)psychologische ontwikkeling
- de sociale, emotionele en adaptieve ontwikkeling.
Verder kan ook een kinderpsychiatrisch onderzoek nodig zijn.
Hulp bestaat uit voorlichting aan ouders, leerkrachten en hulpverleners die met het kind werken. Deze is gericht op begrip voor de problemen en gebruik van de goede verbale vaardigheden om de ontwikkeling van de zwakke kanten te stimuleren. In het onderwijs wordt bij voorkeur gewerkt met verbale, overzichtelijke, logische stap-voor-stap-methoden.
