Psychisch ontregelde kinderen
Hoe krijg je zicht op de hulpvraag van een psychisch ontregeld kind? Peter van der Doef laat in Psychisch ontregelde kinderen zien dat hiervoor vier elementaire processen belangrijk zijn: cognitieve, emotionele en adaptieve processen. Deze processen spelen een rol in de ontwikkeling van ieder mens en krijgen bij psychische ontregelingen een specifieke invulling. Zij vormen het CREA-model dat de auteur heeft ontwikkeld op basis van de orthopedagogische theorie van J.F.W. Kok.
CREA staat voor Cognitie, Relatie, Emotie en Adaptatie. Adaptatie vormt een nieuw element ten opzichte van de theorie van Kok. Psychisch ontregelde kinderen proberen zich op een vaak wanhopige manier aan te passen aan de werkelijkheid zonder dat dit streven door hun omgeving ook als zodanig erkend wordt. De interpretatie van psychische ontregelingen in termen van adaptatie helpt constructieve jeugdhulp te vinden. In de jeugdhulp is het belangrijk dat kinderen eerst kunnen herstellen van negatieve ervaringen uit het verleden alvorens tot een groei te komen. Die groei stelt ze uiteindelijk in voldoende mate in staat te functioneren zonder de bemoeienissen van jeugdhulp.
Een mooi vervolg op de theorie van Kok
In mijn opleiding orthopedagogiek heb ik kennisgemaakt met het orthopedagogisch strategiemodel van Kok. Ik zou liegen als ik zeg dat ik dit dagelijks actief gebruik, maar blijkbaar is het nog wel ergens opgeslagen in mijn hersenen. Terwijl ik het boek Psychisch ontregelde kinderen lees herken ik dan ook vrij snel dat Peter van der Doef voortbouwt op dat model. In de bijlage is de theorie van het CREA-model gelinkt aan het model van Kok, dus mocht het echt weggezakt zijn dan kun je het alsnog lezen.
Psychisch ontregelde kinderen is geschreven voor orthopedagogen. Veel boeken voor deze doelgroep zijn ook goed leesbaar voor bijvoorbeeld leerkrachten, maar dit boek vraagt wel wat achtergrondkennis over diagnoses, orthopedagogische vraagstellingen en hulpvragen van kinderen. Wellicht wel goed bruikbaar voor mensen die in het Speciaal Onderwijs werken. Voor leerkrachten in het regulier basisonderwijs is het minder geschikt. De voorbeelden sluiten daar ook niet goed bij aan.
Van der Doef gebruikt in het CREA-model DSM-V diagnoses. Dit is een groot verschil met Kok, die namelijk uitging van de orthopedagogische setting en de (onbewuste) vraag van het kind. Ik vind het een verrijking en gemakkelijk hanteerbaar door de diagnosevermelding. Daarbij is het sterk dat het ook zonder een concrete diagnose kan. Ook kan er gebruik gemaakt worden van de indeling van het CAP-J.
Psychisch ontregelde kinderen heeft een prettige opmaak
Heel sterk aan het boek Psychisch ontregelde kinderen is de opmaak. Het boek is in grote lijnen opgedeeld in 3 delen:
- Praktijk
Heel prettig dat Van der Doef begint met de praktijk. Hierin staan meerdere praktijkvoorbeelden in verschillende orthopedagogische settingen. Te denken valt aan een klas, een leefgroep en een gezinshuis. Direct wordt de koppeling gemaakt met leerpunten en een bondige uitwerking van de DSM-V diagnose. Ook wordt er op metaniveau uitgezoomd om te beschrijven wat het voorbeeldgedrag sterk maakt. - Theorie
Na de praktijk volgt in Psychisch ontregelde kinderen de theorie. Een heerlijke eigenwijze opbouw vind ik dit. In dit hoofdstuk wordt het CREA model uitgebreid toegelicht, maar wel op een overzichtelijke manier. De visuele weergave van het model werkt hier absoluut positief aan mee. Na deze uitleg worden de praktijkvoorbeelden uit deel 1 gebruikt om het model direct toe te passen. Heel helpend dat dezelfde voorbeelden worden gebruikt. - Bijlage
In de bijlage vind je een uitwerking van het model van Kok en de relatie tussen het CREA-model en de theorie van Kok.
Lees verder op de website Stoerleesvoer.nl
Meer informatie over het boek op deze pagina
