Paul is een vriendelijke, achtjarige jongen die met alle kinderen in de dagbehandeling snel bevriend is. Hij is aangemeld door een kinderpsychiater, omdat hij in zijn vroege jeugd veel angstdromen had, angstige fantasieën. Vanwege slechte leervorderingen is hij geplaatst op het speciaal basisonderwijs. Paul lijkt op school goed lijkt mee te draaien, hij valt niet op door negatief gedrag en wordt vanwege zijn vriendelijkheid door veel leerkrachten gewaardeerd. Deze waardering door leerkrachten staat haaks op de angsten van Paul voor zijn medeleerlingen. Hij is doodsbang om fouten te maken, afwijkend gevonden te worden en daarvoor te worden afgestraft. Thuis durft hij nog steeds niet buiten te spelen met andere kinderen. Op de dagbehandeling valt op dat de contacten van Paul met andere kinderen vaak niet meer inhouden dan oppervlakkig samenspel, dat Paul moeilijk verstaanbaar is, vluchtig in zijn contact en zich zelden langdurig op iets concentreert. Dit roept vragen op over zijn schoolse functioneren: hoe zijn de taalvorderingen, hoe is daar de concentratie? Nader onderzoek laat zien dat de mogelijkheden van Paul op het gebied van taal en concentratie zo gering zijn dat gesproken moet worden van een taalstoornis en concentratiestoornis. Het advies luidt speciaal onderwijs. Zijn intelligentie is gemiddeld, maar de schoolprestaties worden sterk gedrukt volgens de resultaten van dit onderzoek door zijn taal- en concentratiestoornis. Niet alleen de prestaties zijn gedrukt, ook het persoonlijk functioneren van Paul staat onder druk. Dit uit zich in lichaamstaal. Met een vriendelijk, verlegen lachje gaat Paul met gebogen schouders naar school. Hij lijkt zich schrap te zetten tegen alle plagerijen die hij iedere dag weer het hoofd moet bieden. Groot is zijn opluchting en dankbaarheid als hij eindelijk na al die jaren naar een andere school mag. Veel van de kinderen die hij van de dagbehandeling kent, gaan ook naar deze school. Bij deze kinderen voelde hij zich voor het eerst in zijn leven op zijn gemak. Maar niet alleen bij deze kinderen. Ook bij de pedagogisch medewerkers is dit het geval, bij wie hij steeds zijn verhaal kwijt kan, hoe moeilijk dit ook te volgen is. Hopelijk geldt dit ook voor de leerkrachten van de nieuwe school. De leerkrachten van zijn oude school waren zeker wel aardig, zegt Paul, maar begrepen voelde hij zich niet helemaal. En dan ontroert hij met zijn lichaamstaal, met het zichzelf en anderen verontschuldigende lachje en de gebogen rug waarmee hij dapper de wereld in blijft stappen.
In deze casus zien we dat kinderen gebukt kunnen gaan onder een voor de volwassenen om hen heen onzichtbaar lijden. Kinderen kunnen alle moeite doen om hun problemen en daarmee ook in zekere zin zichzelf onzichtbaar te maken. Het zichtbaar maken van hun problemen in combinatie met adequate hulp kan deze vicieuze cirkel doorbreken. Niet alleen de problemen zijn dan zichtbaar, maar vooral de persoon die daaronder gebukt is gegaan en die nu daadwerkelijk de steun kan krijgen die hij al die tijd heeft verdiend.
-------------------
Publicaties van Peter van der Doef
Lees meer over angststoornissen op deze pagina
